Zwangerschapsverlof en uitkeringen: wat je moet weten als werknemer in Nederland

Het krijgen van een baby is een bijzondere gebeurtenis voor werknemers. Gelukkig zijn er in Nederland verschillende maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat ouders voldoende tijd kunnen besteden aan hun nieuwe gezinssituatie.
In deze blog lees je alles wat je moet weten over zwangerschapsverlof, geboorteverlof voor partners, betaald ouderschapsverlof en onbetaald ouderschapsverlof.

Zwangerschaps- en bevallingsverlof
Als zwangere werknemer heb je recht op verlof om je voor te bereiden op de bevalling en te herstellen van de geboorte. Je bent niet verplicht om een zwangerschapsverklaring aan je werkgever te overhandigen, maar het is verstandig om deze minimaal een jaar na de geboorte te bewaren, omdat het UWV deze verklaring ter controle kan opvragen.

De belangrijkste regels voor zwangerschaps- en bevallingsverlof zijn:

• Het verlof moet minimaal drie weken voor de start worden aangevraagd.
• Het verlof begint uiterlijk vier weken voor de uitgerekende bevallingsdatum.
• Je hebt recht op minimaal 16 weken verlof.
• Na de bevalling heb je altijd recht op 10 weken bevallingsverlof, dus het totale verlof kan in sommige gevallen langer dan 16 weken duren.
• Je werkgever mag je verzoek om verlof niet weigeren.
• Het UWV vergoedt 100% van je dagloon tot het maximumdagloon.

Geboorteverlof voor partners: wat zijn je rechten?
Als partner van de moeder heb je recht op geboorteverlof van minimaal één week. In sommige gevallen is een langere periode afgesproken in de cao, bijvoorbeeld twee weken. Je werkgever betaalt het geboorteverlof.

Aanvullend geboorteverlof: wat zijn de regels?
Na het geboorteverlof kan de partner aanvullend geboorteverlof aanvragen. Er zijn enkele belangrijke regels die je moet kennen:

• Het maximale aantal uur dat je kunt opnemen, is vijf keer de arbeidsduur per week. Bijvoorbeeld, als je een 40-urige werkweek hebt, dan heb je recht op maximaal 200 uur aanvullend geboorteverlof.
• De betaling vindt op dezelfde manier plaats als bij betaald ouderschapsverlof.
  
  

Betaald ouderschapsverlof: wat moet je weten?
Als werknemer kun je maximaal negen weken betaald ouderschapsverlof opnemen als je een kind tot 1 jaar hebt. Hier zijn de belangrijkste regels:

• Je moet de aanvraag binnen 1 jaar en 3 maanden na de geboorte bij het UWV indienen.
• Maak vooraf afspraken met je werkgever over de uitbetaling van het verlof. De werkgever ontvangt de uitkering pas na afloop van het verlof en is niet verplicht om het loon tijdens het verlof door te betalen.
• Leg de afspraken schriftelijk vast om eventuele discussies achteraf te voorkomen.
• De werkgever kan maximaal drie keer een verzoek indienen, en een verzoek moet minimaal één week duren.
• De hoogte van de uitkering is 70% van het dagloon van de werknemer tot het maximumdagloon. Dit wordt het (Sv-loon) genoemd.
  
  

Onbetaald ouderschapsverlof en de regels
Werknemers hebben het recht om onbetaald ouderschapsverlof op te nemen voor een kind tot 8 jaar oud. Er zijn een aantal regels waarmee rekening moet worden gehouden bij het opnemen van onbetaald ouderschapsverlof:

• Onbetaald verlof betekent dat er geen salaris door de werkgever wordt betaald tijdens het verlof.
• Het maximale aantal uur dat opgenomen kan worden is 26 keer de arbeidsduur per week. Bijvoorbeeld, als iemand 40 uur per week werkt, dan is het maximum aantal op te nemen uren 1040 uur.
• Het verlof kan in één keer opgenomen worden of verspreid worden over meerdere weken of maanden, zolang het verlof maar plaatsvindt voordat het kind 8 jaar oud is.
• Voordat het verlof wordt opgenomen, is het belangrijk om te onderzoeken of de pensioenopbouw over het aantal uur dat wordt opgenomen, wel of niet doorgaat.
• Over de uren waarop onbetaald verlof wordt opgenomen, vindt geen opbouw van vakantiedagen en -geld plaats.
• Als de werknemer ook betaald ouderschapsverlof heeft opgenomen, moeten de opgenomen dagen/weken van dit verlof worden afgetrokken.
• Zorg ervoor dat alle afspraken schriftelijk worden vastgelegd om eventuele discussies achteraf te voorkomen.

Let op: bij meerlingen gelden uitzonderingen wat betreft het aantal weken dat opgenomen kan worden.
Als het dienstverband tijdens het verlof bij de huidige werkgever eindigt, kan de werknemer ervoor kiezen om bij een nieuwe werkgever het verlof door te laten lopen. Het is verstandig om de ex-werkgever te vragen om een verklaring waarin staat op hoeveel weken (on)betaald ouderschapsverlof de werknemer nog recht heeft.

Als werknemer kun je bij je werkgever informeren naar de mogelijkheden om onbetaald ouderschapsverlof op te nemen. Het is belangrijk om tijdig de afspraken schriftelijk vast te leggen en te informeren naar eventuele consequenties zoals pensioenopbouw en vakantiedagen.